Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC), Sudan’ın korkulan Cancavid milislerinin önde gelen isimlerinden Ali Muhammed Ali Abd-Al-Rahman (Ali Kushayb olarak biliniyor) hakkında Darfur’da 20 yıl önce işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle 20 yıl hapis cezası verdi.

Mahkeme, 76 yaşındaki Abd-Al-Rahman’ı 2003–2004 yıllarında Darfur’da işlenen 27 ayrı suçtan – cinayet, tecavüz, işkence, zorla yerinden etme dahil – suçlu bulmuştu. Sanık karar okunurken sakin bir şekilde hâkimin karşısında durdu.

“Balta ile öldürme dahil doğrudan işlediği suçlar var”

Başkan hâkim Joanna Korner, Abd-Al-Rahman’ın:

  • Bizzat balta ile dövme ve saldırı eylemleri gerçekleştirdiğini,

  • İnfaz emirleri verdiğini,

  • “Yok etme, aşağılanma ve zorunlu göç kampanyası” yürüttüğünü

söyledi.

Savcı Julian Nicholls, müebbet hapis talep ederek “Önünüzde gerçek bir balta katili var. Bu tam anlamıyla bir kâbus” ifadelerini kullanmıştı.

Cancavid milislerinin liderlerindendi

Abd-Al-Rahman, Darfur’da çoğunluğu siyahi Afrikalı kabilelere yönelik saldırılar düzenleyen, hükümet tarafından desteklenen Arap kökenli paramiliter güç Cancavid milislerinin üst düzey isimlerinden biri olarak görülüyordu.

Sanık ise mahkemeye verdiği ifadede yüksek rütbeli olmadığını iddia etti. 2020’de Sudan hükümeti ICC ile işbirliği kararı alınca Orta Afrika Cumhuriyeti’ne kaçtı. Daha sonra “öldürülmekten korktuğu” için teslim olduğunu öne sürdü, ancak mahkeme bu savunmayı reddetti.

Darfur’da 300 bin kişi öldü

2000’li yıllarda Darfur’da, ayrımcılık ve dışlanmaya tepki gösteren Arap olmayan kabilelerin silahlı isyanı üzerine Sudan hükümeti bölgeye Cancavid güçlerini göndermişti.

BM verilerine göre:

  • 300.000 kişi öldü,

  • 2,5 milyon kişi yerinden edildi.

ICC savcıları, Sudan’daki mevcut savaşla bağlantılı yeni tutuklama kararları çıkarmaya hazırlandıklarını da açıkladı.

“Sembolik ama çok önemli bir karar”

ICC Başkan Yardımcısı Savcı Mame Mandiaye Niang, kararın büyük önem taşıdığını vurgulayarak şunları söyledi:

“Bu karar hem mağdurlar hem de suç işleyenler için bir mesajdır: Adalet yavaş işleyebilir, ama sonunda sizi bulur.”

Sudan’da ordu ile eski Cancavid kökenli Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasındaki çatışma halen binlerce kişinin ölümüne, milyonların da açlık ve göçe sürüklenmesine neden oluyor.